“ Erkekler nasıl davranıyorsa öyledir, kadınlar ise göründükleri gibidir. Erkekler kadınları izler. Kadınlar izlenmeyi izler. Bu durum sadece kadın-erkek ilişkilerini değil, kadının kendi kendisiyle olan ilişkilerini de belirlemektedir. Kadındaki gözlemci erkek, gözlenen ise kadındır. Böylece kadın kendini bir nesneye, özellikle görsel bir nesneye, bir gösteriye dönüştürür.”
John Berger Görme Biçimleri adlı kitabında cinsiyet açısından bakma-görme eylemini şu şekilde açıklamaktadır ve şöyle devam etmektedir: “Çevremizi saran dünyada kendi yerlerimizi görerek kendimizi buluruz.”(bir)
Bir bayanlar günü daha geldi. Kadın çalışmaları odaklı birçok kutlamaya, mesaja ve pazarlama faaliyetine maruz kalsak da kutlayalım, konuşalım, tartışalım.
Kadınlar gününü anmaya ve kutlamaya gerek kalmayana kadar devam etsin. Bu yazıda tüm bu kutlamalara farklı bir açıdan bakmanın önemini anlatmak istiyorum. Artık yayıncılara dönüştüğümüz interaktif ortamda her birimiz o günlere dair içerikler üretiyor ve paylaşıyoruz. Çoğunlukla birbirine benzeyen ve kendini tekrar eden paylaşımlarda bakış açısının da medyada sunulandan çok da farklı olmadığını görmek mümkün.
Çocukluğumuzdan beri gerek televizyon, dergi, gazete gibi klasik medyada gerekse haber, film, reklam vb. sosyal medyada maruz kaldığımız tüm üretimler sürekliliğin sağlanmasında değerli bir rol oynamaktadır. baskın kültür ve ataerkil sistemin. Genel olarak erkek gücünü pekiştiren medya içerikleri kadınları erkek bakış açısıyla yansıtır ve kadınlık ataerkil sistemde kabul edilen değerlerle temsil edilir.
Popüler kültür ve medyanın en büyük başarısı her konuyu normalleştirmek ve yasallaştırmaktır.
Bunu özellikle kadın bağlantılı içeriklerde görüyoruz. Tanınan kültürü besleyen en değerli kaynak olan medyadaki programlarda, filmlerde, içeriklerde, haberlerde, fotoğraflarda ve reklamlarda kadın bedeni ve temsilleri apaçık kalıplarda kullanılmaktadır. Medyada kadının bir gösteri imgesine, cinsel bir objeye ya da yeterli anne, güzel gelin, düzgün eş gibi klişelere dönüştürüldüğüne yıllardır tanık olduk ve olmaya da devam ediyoruz.
Kitle iletişim araçlarıyla bakma-görme ilişkisini inceleyen Sennett; Medya insanların sahip olduğu bilgileri artırırken onlardan beklenen davranışın gözlem, pasif katılım ve bir tür röntgencilik olduğundan bahseder. Ancak yinelenen ve ibretlik içerikler karşısında uyuşuk ve röntgenci olma ihtimali hâlâ devam ediyor.
Kadının belli kalıpları kullanarak tekrarlaması ve bu şekilde normalleştirmesi sonucunda kendine dışarıdan ve çoğunlukla erkek bakış açısıyla baktığını söylemek mümkündür.
Özellikle reklam sinemalarında kadınların temsil kalıplarına bağlı olarak tüm tüketim bu kalıplaşmış algılar üzerine kuruludur. En kolayı kozmetik bölümünde kadınların nasıl görünmesi gerektiğine dair sunulan ezberler herkes tarafından doğal karşılanır ve fabrikadan çıkan pembe pelüş oyuncaklar gibi örnek görünümler tüketim gerçeğinin bir sonucu olarak ortaya çıkar.
Medyanın ve popüler kültürün hizmet ettiği normalleştirme ve yasallaştırma maalesef kadına yönelik şiddette de işlevini yerine getiriyor. Bir daha duymaya tahammülümüz olmayan şiddet olaylarının haberlerde ve sosyal medyada nasıl sunulduğu en çok analiz edilmesi gereken alanlarımızdan biridir.
Medya içerikleri daha çok erkek ve kadın arasındaki biyolojik farklılığa dayalıdır, kadın itaatkardır, edilgendir, doğası gereği bağımlıdır; Öte yandan erkeklerin saldırgan, aktif ve güçlü olarak tasvir edildiğine de tanık oluyoruz. Bu şekilde, farklılıklar zıtlaştırılır ve insan çıkarları yeniden tanımlanır. Eşit olmayan bağların yaygın olduğu çağdaş kapitalist toplumlarda bu, eşit olmayan konumlarda olanlar için potansiyel bir tehditle yaşamak anlamına gelir. “İzole ortamlarda yaşayan ve gündelik ilişki kurmanın sınırlı yollarıyla yaşayan birçok kadın; şiddeti gündelik hayatlarının normal bir uzantısıymış gibi kabul ediyor ve içselleştiriyor.”Bu nedenle olayların ve özellikle şiddetin anlatılmasında kullanılan her kelime ve niyet aktarımı, toplumdaki eşitsiz bağların pekişmesinde değerli bir rol oynayabilir.(3)
Kadın bedeninin kullanımı ve şiddetin medyada yer alma şekli üzerinde durulması gereken değerli konularımızdan biridir.
Yaşadığımız hayatın içinde var olan bir olgu olan şiddet, ekranda olması kaçınılmaz bir unsurdur ancak özellikle kurgulanmış olarak ekrana getirildiğinde sunuluş biçimine dikkat etmek gerekir. metinler ve resimler. Sıkça tekrarlanan bu görüntü ve hikâyeler aracılığıyla kurbanın vücudunun belirli noktalarına kesilen kısımlarını göstererek odaklanmak, insan gözünde ve beyninde belli bir süre sonra normalleşmekte ve tepkisizliğe yol açmaktadır. Aynı basmakalıp bakış açısını, kadına yönelik şiddeti önlemeyi amaçlayan kamu spotu reklamlarında veya reklam filmlerinde bile sıklıkla görüyoruz. Bunların yerine örneğin içerikte şiddet uygulayanlara daha fazla yer verilmesi kalıp yargıların dışında bir ifade biçimi olabilir. Bir anlamda kadın bedeni yerine şiddet uygulayanın teşhir edilmesi ya da sonunda faillerin cezalandırılması, yaratılan hikayelerin dışsal değil de kadın bakış açısıyla aktarılması en azından eylemi normalleştirmeye ve meşrulaştırmaya hizmet etmeyecektir. şiddetin.
Özetle, medya içeriklerinin alışılagelmiş ve toplumsal olarak kanıksanan erkek egemen bakış açısıyla tasarlanmasının temeli, kadını her yönüyle ve ne yazık ki uyuşturucu etkisi yaratarak şiddeti yasallaştırmaktır. Kadını erkek egemen bir bakışla anlatmak, kadının erkeğin karşısındaki konumunu da tanımlar. Bunu hem kadın hem de erkek olarak anlamalı ve bizi uyuşturmasına izin vermemeliyiz.
Kadına yönelik her türlü şiddeti önlemenin en değerli yolu elbette adalet ve eğitimdir. İlgili makamların bu sorumluluğu yerine getirmek için her geçen gün daha fazla çaba göstermelerini bekliyoruz. Kendi çabalarımızla bu sorumluluğun modülü olabilir ve analizine katkıda bulunabiliriz.
1. Adalet ve eğitim talep etmek,
2. Medyada gördüğümüz her türlü olumsuz içeriğe itiraz etmek,
3. Kadınların eşitsiz, zayıf ve benzeri olumsuz temsillerini normalleştiren içerikleri paylaşmayarak,
4. Çocuklarımıza bu konuda gerçek eğitimler vererek,
5. Kadın ve erkeğin ötesinde insan olma değerlerine vurgu yaparak ve her türlü şiddet yerine sevgi dilini yaygınlaştırarak,
Çözümün bir parçası olabiliriz.
Son söz olarak yazının başlığına bir itirazda bulunalım; kadınlar göründükleri gibi değil, oldukları ve olmak istedikleri gibidir.
Şiddetten söz etmek zorunda kalmadığımız, yolu sevgiden geçen bir dünya diliyoruz…
Kullanılan kaynaklar:
(1) Berger, John(2002). Görme Biçimleri, Çev.: Yurdanur Salman, Metis Yayınları, İstanbul.
(2) Sennett, Richard (2010) The Decline of the Public Man, çev. Abdullah Yılmaz, Serpil Durak, Detay Yayınları, İstanbul.
(3) Aziz, Aysel ve ark. (1994). Medya, Şiddet ve Kadın: Türk Basınında Kadına Yönelik Şiddetin Biçimi, 1993. Başbakanlık Kadın ve Sosyal Hizmetler Müsteşarlığı, Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü, Ankara.
Instagram1
Instagram2
heyecan
